ავრორების გვერდები
სპორტის შესახებ კითხვარი
ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები
ზაფხულუის ოლიმპიური თამაშები, მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი სპორტული შეჯიბრია. ოლიმპიკური თამაშები ძველი დროეში საბერძნეთში განხორციელებული იყო. ძველი საბერძნეთში ოლიმპიური თამაშები რელიგიური დღესასწაული იყო.ყველაზე ადრეული და ისტორიული სარწმუნო ცნობა თარიღდება ძვ. წ. 776 წლით, როცა გამარჯვებულთა გვარების ჩაწერე და თამაშების აღრიცხვა დაიწყეს.
ზაფხულუის ოლიმპიური თამაშები, მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი სპორტული შეჯიბრია. ოლიმპიკური თამაშები ძველი დროეში საბერძნეთში განხორციელებული იყო. ძველი საბერძნეთში ოლიმპიური თამაშები რელიგიური დღესასწაული იყო.ყველაზე ადრეული და ისტორიული სარწმუნო ცნობა თარიღდება ძვ. წ. 776 წლით, როცა გამარჯვებულთა გვარების ჩაწერე და თამაშების აღრიცხვა დაიწყეს.
თანამედროვე ზაფხულის ოლიპიური თამაშები პირველად 1896 წელს საბერძნეთის დედაქალაქი ათენაში განხორციელდა. თანამედროვე ოლიმპიური თამაშები 4 წლიწადში ერთხელ ჩატარებს. ზაფხულის ოლიმპიური თამაშებზე სპორტის ეს სახეობები ჩატარებს.
1.აფროსნობა
2.აკადემიური ნიჩბოსნობა
3.ბადმინტონი
4. ბალახის ჰოკეი
5.ბატუტზე ხტომა
6.ბეისბოლი
7.ბერძნულ-რომაული ჭიდაობა
8.ცურვა
9. ცხენოსნობა
10.ჩოგბურთი
11.ფარიკაობა
12. ფეხბურთი
13.ფრენბურთი
14.კალათბურთი
15.კრივი
16.მაგიდის ჩოგბურთი
17.მძლეოსნობა
18.მშვილდოსნობა
19.მხატვრული ტანვარჯიში
20.ნიჩბოსნობა ბაიდარითა და კანოთი
21.სასტენდო სროლა
22.სნქრონული ცურვა
23.სოფტბოლი
24.სპორტული ტანვარჯიში
25.თანამედრვე ხუთჭიდი
26.თავისუფალი ჭიდაობა
27.ტაეკვანდო
28.ტყვიის სროლა
29.ტრიათლონი
30.ველოსპორტი
31.წყალბურთი
32.წყალში ხტომა
33.ხელბურთი
34.ძალოსნობა
35.ძიუდო
36.პლაჟის ფრენბურთი
1.აფროსნობა
2.აკადემიური ნიჩბოსნობა
3.ბადმინტონი
4. ბალახის ჰოკეი
5.ბატუტზე ხტომა
6.ბეისბოლი
7.ბერძნულ-რომაული ჭიდაობა
8.ცურვა
9. ცხენოსნობა
10.ჩოგბურთი
11.ფარიკაობა
12. ფეხბურთი
13.ფრენბურთი
14.კალათბურთი
15.კრივი
16.მაგიდის ჩოგბურთი
17.მძლეოსნობა
18.მშვილდოსნობა
19.მხატვრული ტანვარჯიში
20.ნიჩბოსნობა ბაიდარითა და კანოთი
21.სასტენდო სროლა
22.სნქრონული ცურვა
23.სოფტბოლი
24.სპორტული ტანვარჯიში
25.თანამედრვე ხუთჭიდი
26.თავისუფალი ჭიდაობა
27.ტაეკვანდო
28.ტყვიის სროლა
29.ტრიათლონი
30.ველოსპორტი
31.წყალბურთი
32.წყალში ხტომა
33.ხელბურთი
34.ძალოსნობა
35.ძიუდო
36.პლაჟის ფრენბურთი
ფეხბურთი
ფეხბურთი მსოფლიოში ყველაზე პოპულარული სახეობაა. ფეხბურთის 265 მილიაონი ადამიანი თამაშობს მსოფლიოში. ფეხბურთის მატჩებს მილიარდობით ადამიანი ადევნებს თვალს. მაგალითად, 2010 წელს მსოფლიო ჩემპიონატის პინალი ესპანეტისა და ჰოლანდიის ნაგრებებს შორის 3,6 მილიარდმა ადამიანმა იხილა.
ფეხბურთის შესახებ.
ფეხბურთი ორი გუნდი თამაშობს. ორი გუნდი ეჯიბრება ერთმანეთს. თითოეულ გუნდში თერთმეტი მოთამაშეა. თამაშს მიზანი, გუნდმა რაც შეიძლება მეთი ბურთი გაიტანოს მოწინააღმდეგე გუნდის კარში. კარში ბურთის გატანას გოლი ეწოდება. გამარჯვებული ის გუნდია, რომელიც მეტ გოლს გაიტანს.
ფეხბურთის ისტორია
საინტერესო იქნება გავიგოთ იმ სპორტის ისტორია,რომელმაც მთელი მსოფლიო მოაჯადოვა.ძნელია ისეთი პოპულარული თამაშის მოძებნა,როგორიცაა ფეხბურთი.
თანამედროვე ფეხბურთის სამშობლოდ ინგლისი მიიჩნევა.თუ უძველეს წარსულს გადავხედავთ,სათავეებს,უფრო შორსაც აღმოვაჩენთ.ეგვიპტელი ფარაონების სამარხებში,რომლებიც მეორე-მესამე ათასწლეულებით თარიღდება,ბურთებია ნაპოვნი.საბერძნეთში მას-ეპისკიროსი,რომში-გარპას ტუპი,ხოლო იაპონიაში-კემარი ერქვა.ეს არ არის სრული ჩამონათვალი იმ ქვეყნებისა და თუ ქალაქების,სადაც ფეხბურთს თამაშობდნენ.ოფიციალური ვერსიით ფეხბურთი ინგლისში მეცხრამეტე საუკუნეში დაიბადა.თუმცა,მაშინ ეს თამაში ქაოტური და მოუწესრიგებელი იყო.ყოველი შეხვედრა ჩხუბითა და აყალ-მაყალით მთავრდებოდა.ეს იმიტომ ხდებოდა,არ არსებობდა თამაშის მარტივი წესები.საზოგადოება მიხვდა,რომ საჩირო იყო ამ გასრთობი საშუალების რაღაც ჩარჩოებში მოთავსება.
თავდაპირველად,ინგლისის საფეხბურთო ასოციაცია ჩამოყალიბდა.1863 წელს,ვინმე ფრანგმა ფეხბურთის წესები ჩამოაყალიბა.
ინგლისის ნაკრები მსოფლიოში ყველაზე ძველი ნაკრებია, რომელიც ჩამოყალიბდა შოტლანდიასთან ერთად. ინგლისსა და შოტლანდიას შორის გაცნობითი ხასიათის მატჩი გაიმართა 1870 წლის 5 მარტს, რომელიც ფეხბურთის ასოციაციის მიერ იყო ორგანიზებული, ხოლო შემდეგი შეხვედრა, 1872 წლის 30 ნოემბერს, შოტლანდიის ნაკრების წარმომადგენელთა ორგანიზებით გაიმართა. ცალ–ცალკე დაკომპლექტებულ ამ ორი ნაკრებისთვის ეს მატჩი, შოტლანდიის ჰემილტონ ქრესსენტის სტადიონზე, იყო პირველი ოფიციალური შეხვედრა. აქ უფრო მეტი სამუშაო იქნა გაწეული, ვიდრე წინა, 1870 წლის თამაშზე. მომდევნო 40 წლის მანძილზე ინგლისელი ფეხბურთელები ექსკლუზიურად მხოლოდ მშობლიურ გუნდებთან :შოტლანდიასთან, ირლანდიასთან და უელსთან თამაშობდნენ.პირველი საერთაშორისო ტურნირი 1884 წელს ჩატარდა, რომელსაც დიდი ბრიტანეთის საშინაო ჩემპიონატი ეწოდა.ფეხბურთის პოპულარობა განსაკუთრებით გაიზარდა XIX საუკუნის მიწურულს და სპორტის ეს სახეობა შეტანილ იქნა 1900 და 1904 წლების ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე, თუმცა გამარჯვებულებზე მედლები არ გაიცემოდა.
1904 წლის 21 მაისს ფრანგების ინიციატივით,პარიზში გადაწყდა დაეარსებინათ საფეხბურთო ასოციაციის საერთაშორისო ფედერაცია,დღეს უკვე ფიფა,რომლის პირველი პრეზიდენტი,ფრანგი რობერ გერენი გახდა.
ფიფა-ს მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი – ფეხბურთის ასოციაციათა საერთაშორისო ფედერაციის წევრი ქვეყნების მამაკაცთა ეროვნული საფეხბურთო გუნდების საერთაშორისო შეჯიბრი. ღონისძიება ტარდება 1930 წლიდან მოყოლებული 4-წლიანი შუალედით, გარდა 1942 და 1946 წლებისა, რომლებიც მეორე მსოფლიო ომის გამო არ ჩატარებულა.
ჩემპიონატში საკვალიფიკაციო რაუნდები სამ წელზე მეტ ხანს მიმდინარეობს. ტურნირის ფინალურ ფაზაში მასპინძელი ქვეყნის სტადიონებზე, დაახლოებით ერთი თვის განმავლობაში 32 ეროვნული გუნდი ეჯიბრება ერთმანეთს.დღემდე ჩატარებული 19 ჩემპიონატიდან მხოლოდ შვიდმა ქვეყანამ შეძლო.პირველი მსოფლიოს ჩემპიონი ურუგვაია.მსოფლიო თასის მოპოვება. ამჟამინდელი ლიდერია ბრაზილია – გაიმარჯვა რა ხუთ ტურნირში, მას მოჰყვება იტალია ოთხი გამარჯვებით, შემდეგ გერმანია სამი გამარჯვებით. ორჯერ გაიმარჯვეს ურუგვაიმ და არგენტინამ, ხოლო თითო გამარჯვება აქვთ ინგლისის, საფრანგეთისა და ესპანეთის ნაკრებებს.
1950 წელს (მასპინძელი ბრაზილია), ჩემპიონატში პირველად მიიღეს მონაწილეობა ინგლისელებმა. ბრიტანულმა გუნდებმა ფიფა 1920 წელს დატოვეს, იმ მოტივთ, რომ არ სურდათ იმ ქვეყნების გუნდებთან თამაში, რომელთანაც ისინი ომში იყვნენ ჩაბმულები, თუმცა 1946 წელს, ფიფა-ს მოწვევით კვლავ დაუბრუნდა ორგანიზაციას.ამავე წელს, ჩემპიონატს დაუბრუნდნენ პირველი გათამაშების გამარჯვებულები – ურუგვაელებიც, რომლებმაც წინა ორ ჩემპიონატს ბოიკოტი გამოუცხადეს. ურუგვაელებმა მასპინძელი ბრაზილიის დამარცხების შემდეგ კვლავ მოიპოვეს ჩემპიონის ტიტული.
მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატს ყველაზე მეტი გულშემატკივარი ჰყავს მსოფლიოში, 2006 წლის ჩემპიონატის ფინალურ მატჩს დაახ. 715.1 მილიონი ადამიანი ადევნებდა თვალყურს ტელევიზორით.
მალე ემანსიპირებული ქალბატონებიც დაინტერესდნენ ამ სპორტით და ქალთა გუნდების შექმნა დაიწყეს.საქმე იქამდე მივიდა,რომ 1921 წელს ინგლისში ქალთა ფეხბურთი აიკრძალა.ამან ვერ შეაჩერა ჯიუტი ქალბატონები და დედოფლის მხარდაჭერით ეს აკრძალვა მალევე მოხსნეს.დღეს უკვე ქალთა ფეხბურთი უკვე ოლიმპიურ თამაშებშიც არის შეტანილი.
1991 წელს, ჩინეთში ჩატარდა ქალთა პირველი მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი. პირველი ჩემპიონატის საგზურისათვის 49 გუნდი იბრძოდა, 2007 წლისათვის მათი რიცხვი 120-მდე იყო გაზრდილი. ქალთა ფეხბურთის დებიუტი ოლიმპიურ თამაშებზე 1996 წელს შედგა.
კალათბურთი
კალათბურთი გუნდური თამაშია. კალათბურთს ორი გუნდი თამაშობს. თითოეულ გუნდში ხუთი მოთამაშეა. ამ თამაშს მოედანზე თამაშობენ. კალათბურთის მოედანი ფეხბურთის მოედანზე პატარაა. კალათბურთის მოედანი დახურულ დარბაზშია.
კალათბურთის მოთამაშის მიზანია, ბურთი მოწინააღმდეგე გუნდის კალათში ჩააგდოს. რაც მეტ ბურთს ჩააგდებენ კალათბურთელები, მეტ ქულას აგროვებს გუნდი.
კალათბურთის წესები
კალათბურთი 1891 წელს გამოიგონეს. თავდაპირველად კალათბურთში თამაშის ცამეტი ძირითადი წესი არსებობდა, რომელიც შემდეგ ასამდე გაიზარდა. კალათბურთის წესები მუდმივად განიცდის ცვლილებებს, თუმცა კალათბურთის ძირითადი მიზანი და წესები უცვლელი რჩება.
როგორც აღვნიშნეთ, კალათბურთის წესები დროთა განმავლობაში იცვლება. თავდაპირველად განსხვავებული იყო მოწინააღმდეგე გუნდებში მოთამაშეთა რაოდენობა. კალათბურთს ადრე 9 მოთამაშე თამაშობდა თითოეულ გუნ- დში. ჯამში მოედანზე 18 კაცი იყო. 1897 წლიდან კი დადგინდა, რომ მოედანზე სულ 10 მოთამაშეს უნდა ეთამაშა - ხუთ- ხუთს თითოეულ გუნდში.
კალათბურთის დღევანდელი კალათი განსხვავდება თავდაპირველი ვერსიისგან. კალათად კვადრატის ფორმის ყუთებს, ვედროებს ან ატმის კალათებს გამოიყენებდნენ. კალათის ბოლო დახურული იყო. ამიტომ ყოველი ჩაგდების შემდეგ მოთამაშეს კიბის დახმარებით ბურთი კალათიდან უნდა ამოეღო, ეს კი თამაშის ტემპს აგდებდა. ატმის კალათები 1893 წელს რკინის რგოლით ჩაანაცვლეს. ნეილონის ბადეებიანი კალათი კი 1912 წლიდან გამოიყენეს, რომელმაც წარმო-
უდგენლად გაზარდა კალათბურთის თამაშის ტემპი და შედეგიანობა
.
ცვლილებები კალათბურთის წესებში
კალათბურთის დღევანდელი კალათი განსხვავდება თავდაპირველი ვერსიისგან. კალათად კვადრატის ფორმის ყუთებს, ვედროებს ან ატმის კალათებს გამოიყენებდნენ. კალათის ბოლო დახურული იყო. ამიტომ ყოველი ჩაგდების შემდეგ მოთამაშეს კიბის დახმარებით ბურთი კალათიდან უნდა ამოეღო, ეს კი თამაშის ტემპს აგდებდა. ატმის კალათები 1893 წელს რკინის რგოლით ჩაანაცვლეს. ნეილონის ბადეებიანი კალათი კი 1912 წლიდან გამოიყენეს, რომელმაც წარმო-
უდგენლად გაზარდა კალათბურთის თამაშის ტემპი და შედეგიანობა
.
კალათბურთის ბურთიც დროთა განმავლობაში იცვლებოდა. თავდაპირველად კალათბურთს ფეხბურთის ბურთით თამაშობდნენ. ეს ბურთი მოუხერხებელი იყო მიწაზე დაგდებისა და პასის მიწოდებისთვის. პირველი საკა- ლათბურთო ბურთი 1894 წელს შეიქმნა მოტოციკლეტების საწარმოს მიერ. მას „სპალდინგი“ ერქვა. „სპალდინგი“ მე-19 საუკუნის ბოლოდან კალათბურთის ბურთის ოფიციალური მწარმოებელი გახდა.
კალათში ჩაგდებული ქულებიც განსხვავებულია თავდა- პირველი ვერსიისგან. თავდაპირველად კალათში ჩაგდებული ბურთი ერთ ქულად ითვლებოდა, ასევე, გუნდს ემატებოდა თითო ქულა მოწინააღმდეგე გუნდის სამ ჯარიმაზე. საჯარიმო სროლა პირველად 1894 წელს გამოიყენეს. 1896 წელს შემოვიდა ორქულიანის წესი, ხოლო 1967 წელს ფიბამ სამქულიანი სროლები შემოიღო, ნაციონალურმა საკალათბურთო ასოციაციამ კი სამქულიანი სროლის წესი 1977 წელს მიიღო.
კალათბურთის წესების ცვლილებებთან ერთად, იცვლება დროის მონაკვეთი, რომლის განმავლობაშიც გუნდები უპირისპირდებიან ერთმანეთს. პირველი თამაშები კალათბურთში ორ თხუთმეტწუთიან ტაიმად იყოფოდა. შემდეგ ტაიმის ხანგრძლივობა გაიზარდა და 20-წუთიანი გახდა, ამჟამად კალათბურთის მატჩი ოთხი ნაწილისგან შედგება.ამ ნაწილებს მეოთხედები ჰქვია. ერთი მეოთხედი 10 წუთი გრძელდება. მეოთხედის შემდეგ 2 წუთი შესვენებაა. ორი მეოთხედი ერთი ტაიმია. ტაიმებს შორის კალათბურთელები მეტს ისვენებენ - დიდი შესვენება 15 წუთი გრძელდება.
კალათბურთის წესების ცვლილებებთან ერთად, იცვლება დროის მონაკვეთი, რომლის განმავლობაშიც გუნდები უპირისპირდებიან ერთმანეთს. პირველი თამაშები კალათბურთში ორ თხუთმეტწუთიან ტაიმად იყოფოდა. შემდეგ ტაიმის ხანგრძლივობა გაიზარდა და 20-წუთიანი გახდა, ამჟამად კალათბურთის მატჩი ოთხი ნაწილისგან შედგება.ამ ნაწილებს მეოთხედები ჰქვია. ერთი მეოთხედი 10 წუთი გრძელდება. მეოთხედის შემდეგ 2 წუთი შესვენებაა. ორი მეოთხედი ერთი ტაიმია. ტაიმებს შორის კალათბურთელები მეტს ისვენებენ - დიდი შესვენება 15 წუთი გრძელდება.
კალათბურთის შექმნის ისტორია
კალათბურთი ძალიან პოპულარული სპორტია. მას ძალიან ბევრი ადამიანი უყურებს. მას ბევრი ადამიანი თამაშობს. კალათბურთი თანამედროვე თამაშია. უკვე 122 წელი გავიდა, რაც კალათბურთი გამოიგონეს, მაგრამ ის სულ თანამედროვედ რჩება.
კალათბურთი პირველად ამერიკის შტატ მასაჩუსეტსში ითამაშეს. თამაში გამოიგონა კოლეჯის მასწავლებელმა. მას ჯეიმს ნეისმიტი ერქვა. ჯეიმსმა კალათბურთის პირველი მატჩი მოაწყო. მატჩი მალე გახდა ცნობილი მთელ ამერიკაში. სულ რამდენიმე წელიწადში კალათბურთი მთელმა მსოფლიომ გაიცნო.საინტერესოა, რა გახდა კალათბურთის გამოგონების წინაპირობა, რამ უბიძგა ნეისმიტს თამაშის მოფიქრებისკენ: მასაჩუსეტში ძალიან ციოდა. კოლეჯის სტუდენტებს სპორტის გაკვეთილი გარეთ ვეღარ უტარდებოდათ. ამიტომ მნიშვნელოვანი იყო, რომ შექმნილიყო სპორტის სახეობა, რომელიც შენობის შიგნით ჩატარდებოდა. ამ მოსაზრებით შექმნა ჯეიმს ნეისმიტმა კალათბურთის წესები. თავდაპირველად კალათბურთი მხოლოდ 13 წესს მოიცავდა. ამ წესების მიხედვით თამაშობდნენ სტუდენტები კალათბურთს. მალე კალათბურთი მთელ ამერიკასა და მსოფლიოში გავრცელდა.
სპორტული ორთაბრძოლის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული და პოპულარული სახეობა. ხელჩართული ბრძოლა რბილი ხელთათმნებით სპეციალურად მოწყობილ სარბიელზე რინგზე. ევროპის ჩემპიონატი მოყვარულთა შორის იმართება 1924 წლიდან, მსოფლიოს ჩემპიონატი 1974-იდან, ოლიმპიური თამაშების პროგრამაშია 1904-იდან.
კრივი
სპორტული ორთაბრძოლის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული და პოპულარული სახეობა. ხელჩართული ბრძოლა რბილი ხელთათმნებით სპეციალურად მოწყობილ სარბიელზე რინგზე. ევროპის ჩემპიონატი მოყვარულთა შორის იმართება 1924 წლიდან, მსოფლიოს ჩემპიონატი 1974-იდან, ოლიმპიური თამაშების პროგრამაშია 1904-იდან.
კრივის ისტორია დასაბამს ანტიკურ ეპოქაში იღებს. თანამედროვე კრივის წინამორბედი მუშტი-კრივი მოხსენიებულია უძველეს ბაბილონურ და ასირიულ წყაროებში, ბერძნულ მითოლოგიაში, ძველი რომის ქრონიკებში. კრივს ბევრი მიმდევარი ჰყავდა ეგვიპტესა და მესოპოტამიაში. ამ ადგილებში აღმოჩენილია ძვ.წ. III ათასწლეულის სკულპტურა და ბარელიეფი მოკრივეთა გამოსახულებით. კრივის ფრაგმენტები აღბეჭდილია ძველ ბერძნულ ამფორებსა და ლარნაკებზე. ჰომეროსი “ილიადაში” აღწერს ტროაში დაღუპულ მებრძოლთა ხსოვნისადმი მიძღვნილ მუშტი-კრივს (23-ე ლექსი). როგორც ირკვევა, კრივმა განვითარების მწვერვალს სწორედ ძველ საბერძნეთში მიაღწია. იმ დროისთვის უკვე არსებობდა სპეციალური სავარჯიშო იარაღები. იბრძოდნენ შიშველი ხელებით, მოგვიანებით კი მუშტებზე ბინტს ან ღვედს იხვევდნენ. ძვ.წ. 688 წელს მუშტი-კრივი პირველად შეიტანეს ანტიკური ოლიმპიადის პროგრამაში. ბრძოლის დრო განსაზღვრული არ იყო და შეხვედრა წყდებოდა მაშინ, როცა ერთ-ერთი მოწინააღმდეგე თავს დამარცხებულად ცნობდა ან ღონემიხდილი ძირს დაეცემოდა. ძვ.წ. II საუკუნეში შემოიღეს სპეციალური ტყვიაჩატანებული ხელთათმანი, რამაც არსებითად შეცვალა ბრძოლის ტექნიკა. წინ გაშვერილი ხელით თავს იცავდნენ, მეორით კი მეტოქეს უტევდნენ. მართალია, კრივში თავდაპირველად ძალისმიერი ელემენტები ჭარბობდა, მაგრამ უხეშ ფიზიკურ ძალას ნელ-ნელა დაუპირისპირდა მოხერხებულობა და ტექნიკური ბრძოლის ხელოვნება. სწორედ ასეთ კრივს აღიარებდნენ პლატონი, სოკრატე, სოფოკლე და სხვა დიდი ბერძენი მოაზროვნეები, პითაგორა კი თავადაც ჩინებული მოკრივე და ოლიმპიური ჩემპიონი იყო.
თანამედროვე კრივის სამშობლოდ XVII-XVIII საუკუნეების ინგლისია მიჩნეული. წერილობითი წყაროების თანახმად, ინგლისში მოკრივეთა პირველი ოფიციალური მატჩი 1681 წელს გამართულა. მაშინ ჯერ კიდევ შიშველი ხელებით იბრძოდნენ. ამასთან, ნებადართული იყო თავისა და ფეხის ჩარტყმა, ჭიდაობის ილეთების გამოყენება. ინგლისის პირველ ჩემპიონად აღიარებულია ჯეიმს ფიგი, რომელმაც 1719 წელს ნელ სატონი დაამარცხა. მოგვიანებით ფიგმა ქაღალდზე გადაიტანა კრივის წესები და ბევრი რამ გააკეთა სპორტის ამ სახეობის პოპულარიზაციისთვის. უკვე არსებული წესები შეავსო და 1743 წელს გამოსცა ასევე ცნობილმა მოკრივემ და ორგანიზატორმა ჯაკ ბროუტონმა. მანვე ააგო პირველი ამფითეატრი მოკრივეთა შეჯიბრებებისთვის, გამართა რინგი და შემოიღო სპეციალური ხელთათმანი. 1867 წელს ჟურნალისტმა ჯონ გრემ ჩემბერსმა შეიმუშავა ახალი და უფრო სრულყოფილი წესები, რომელიც გამოსცა ქუინსბერის მერვე მარკიზის, ჯონ დუგლასის ხელშეწყობით და დღემდე ცნობილია `ქუინსბერის წესების~ სახელწოდებით. 1880-იან წლებში ბრიტანეთში გაიხსნა კრივის სკოლები, გახშირდა შეჯიბრებები. არმიაში, ფლოტსა და პოლიციაში კრივი სავალდებულო დისციპლინად გამოცხადდა. კრივის მიმდევართა და თაყვანისმცემელთა რიგებში იყო მრავალი სახელოვანი პიროვნება, მათ შორის ჯორჯ ბაირონი, ბერნარდ შოუ, მორის მეტერლინკი. დიდი ბრიტანეთიდან კრივი გავრცელდა ევროპის ქვეყნებში, ამერიკასა და ავსტრალიაში. 1888 წელს ნიუ-იორკში გაიმართა მოყვარულ მოკრივეთა პირველი მატჩი აშშ-ის ჩემპიონის ტიტულისათვის. XX საუკუნეში კრივი ყველა კონტინენტზე განვითარდა და მილიონობით გულშემატკივრისთვის ერთ-ერთ ყველაზე საინტერესო სანახაობად იქცა.
კრივის ოლიმპიური დებიუტი 1904 წელს შედგა სენტ-ლუისში. რინგზე მხოლოდ ამერიკელები გამოვიდნენ და შვიდივე წონით კატეგორიაში პრიზიორთა შორის მხოლოდ ისინი იყვნენ. სტოკჰოლმის 1912 წლის თამაშებში მოკრივეები არ გამოსულან, მას შემდეგ კი კრივი ყველა ოლიმპიადის პროგრამაში შედიოდა. 1924 წლიდან თითოეულ ქვეყანას ერთ წონით კატეგორიაში მხოლოდ ერთი მოკრივის გამოყვანის უფლება აქვს. 1948-იდან ნახევარფინალში დამარცხებულებს დამატებითი ბრძოლა არ სჭირდებათ და პირდაპირ გადაეცემათ ბრინჯაოს მედალი. 1952 წლამდე მეტწილად ამერიკელები იმარჯვებდნენ, შემდეგ პრიზიორთა შორის ხშირად იყვნენ კუბის, უნგრეთის, ბულგარეთის, პოლონეთის, ყოფილი სსრკ-ის მოკრივეები. სამგზის ოლიმპიური ჩემპიონები არიან ლასლო პაპი (უნგრეთი), თეოფილო სტივენსონი (კუბა) და ფელიქს სავონი (კუბა).
საქართველოს კრივის ფედერაცია
დაფუძნდა 1991 წლის 16 ივნისს. 1992 წლის აპრილიდან საერთაშორისო სამოყვარულო კრივის ასოციაციის (AIBA) და ევროპის სამოყვარულო კრივის ასოციაციის
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder